Czym jest tlenoterapia czynna?
Tlenoterapia to terapia polegająca na leczeniu tlenem. Sprowadza się ona do podawania pacjentowi mieszaniny gazów o stężeniu tlenu wyższym niż w powietrzu atmosferycznym, czyli przewyższającym dwadzieścia jeden procent. Co powinniśmy wiedzieć na temat tego typu terapii?
Rodzaje tlenoterapii
Wśród terapii tlenem można wyróżnić kilka typów. Tlenoterapia hiperbaryczna jest wysoce specjalistyczna i przeprowadzana w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego, a do jej podjęcia konieczna jest komora hiperbaryczna. Tlenoterapia domowa, jak wskazuje sama nazwa, jest dostępna dla pacjentów w domu.
Zarówno w terapii w warunkach domowych, jak i szpitalnych, wyróżniamy dwa podtypy – typ bierny, w którym pacjent samodzielnie dostarcza sobie tlen, a także typ czynny, któremu przyjrzymy się bliżej w dalszych akapitach tekstu.
Czym jest tlenoterapia czynna?
Tlenoterapia czynna polega na podawaniu tlenu z zewnątrz w sytuacji, w której pacjent nie jest w stanie zrobić tego sam.
W przeciwieństwie do tlenoterapii biernej, gdy pacjent samodzielnie oddycha, pobierając tlen poprzez różnego typu maski lub cewnik nosowy (określany także mianem wąsów tlenowych), w wariancie czynnym osoba poddawana leczeniu wymaga podłączenia pod specjalistyczną aparaturę umożliwiającą wdychanie aplikowanego gazu.
Mówiąc w skrócie, tlenoterapia czynna jest stosowana w wypadku osób, które nie są w stanie oddychać samodzielnie.
Narzędzia wykorzystywane w tlenoterapii czynnej
W każdym typie tlenoterapii wykorzystywany jest tlen medyczny posiadający niezbędne atesty kliniczne. Może on być podawany z różnych źródeł. W wypadku tlenoterapii czynnej w warunkach szpitalnych mamy głównie do czynienia z instalacjami tlenowymi, w warunkach domowych będą to z kolei koncentratory tlenowe. Do wariantu czynnego tlenoterapii niezbędne są rurki intubacyjne podłączone do respiratora, który wymusza proces oddychania na pacjencie poprzez wdmuchiwanie powietrza bezpośrednio do płuc.
Innym aparatem wykorzystywanym w tlenoterapii czynnej jest maska krtaniowa zwana także nadgłośniową. Jest to maska zaopatrzona w rurkę, którą wprowadza się do tchawicy pacjenta. Całość urządzenia podpina się następnie do worka samorozprężalnego, inicjując podanie tlenu.
W infekcjach górnego i dolnego układu oddechowego pomocny może okazać się również nebulizator. Stosowanie nowoczesnych urządzeń do tlenoterapii to polecany sposób przez lekarzy pierwszego kontaktu i nie tylko. Nebulizacja jest procesem, który pozwala o wiele szybciej wyleczyć różnego rodzaju infekcje dróg oddechowych. Specjalnie zaprojektowany kształt ustnika sprawia, że cząsteczki lekarstwa lub płynu fizjologicznego nie przedostaje się poza niego. Forma podawania leku podczas nebulizacji powoduje, że do płuc dociera pełna dawka leku, co przyspiesza i uskutecznia leczenie.
Wskazania do stosowania tlenoterapii czynnej
Wskazaniem do tlenoterapii jest hipoksemia, czyli niedobór tlenu we krwi pacjenta. Taki stan rzeczy może być spowodowany:
- nagłym zatrzymaniem krążenia,
- chorobami układu krążenia,
- zatruciem tlenkiem węgla,
- ostrą bądź przewlekłą niewydolnością oddechową,
- chorobami układu oddechowego,
- różnego rodzaju urazami i wstrząsami,
- oparzeniami.
We wszystkich wypadkach wskazujących na konieczność podjęcia terapii tlenem tlenoterapia czynna zostanie zainicjowana w sytuacji, gdy pacjent nie jest w stanie sam podjąć i utrzymać akcji oddechowej. Ten typ terapii stosuje się zarówno w akcjach ratunkowych, jak i późniejszych etapach leczenia.
Skuteczność terapii tlenem
Tlenoterapia czynna stosowana jest w sytuacjach wymagających podjęcia zdecydowanych kroków w celu zapewnienia organizmowi pacjenta odpowiedniej ilości tlenu.
Jest skuteczna w leczeniu hipoksemii i hipoksji, czyli niedotlenienia tkanek organizmu, i w tym wypadku stanowi sposób ratowania życia. Z badań przeprowadzonych przez studentów Uniwersytetu Medycznego Piastów Śląskich we Wrocławiu wynika jednak, że w przypadku duszności niezwiązanej z hipoksemią tlenoterapia jest bezskuteczna. Autorzy artykułu zwracają również uwagę, że istnieje szereg przeciwwskazań do wykorzystywania tego typu terapii i nie powinna być ona nadużywana.
Stosowanie terapii czynnej tylko z umiarem
Tlenoterapia czynna jest stosowana tylko w określonych przypadkach i w żadnym wypadku nie należy być stosowana pochopnie, gdyż, jak każdy sposób leczenia, posiada swoje przeciwwskazania i może wiązać się ze skutkami ubocznymi.
